ลอยกระทงที่เป็นมิตรต่อสายน้ำ

ดร.ธนวันต์ สินธุนาวา

ในวันพ็ญเดือน 12 ของทุกปี ถือเป็นช่วง ประเพณีอันเก่าแก่ของเรา คือ “ประเพณีการลอยกระทง” ในการลอยกระทงนอกจากจะเป็นการร่วมสืบสารประเพณีอันอันมีคุณค่าต่อทั้งในด้านศิลปวัฒนธรรมของประเทศไทยของเราแล้วการได้ร่วมรณรงค์ให้มีการลอยกระทงโดยไม่เพิ่มปัญหากับลำน้ำของประเทศจึงเป็นสิ่งสำคัญที่เราชาวไทยทุกคนควรร่วมเอาใจใส่เช่นกัน โดยเป็นที่ทราบกันดีแล้วว่าประเพณีลอยกระทงเป็นประเพณีที่แสดงถึงสายชีวิตที่มีความสัมพันธ์กับสายน้ำ ดังนั้นการลอยกระทงคือการเคารพ และการรำลึกถึงพระคุณของสายน้ำไม่ใช่เป็นการเพิ่มภาระให้แก่สายน้ำของเรา

การลอยกระทงปีนี้ควรมีการลดการปนเปื้อน หรือให้มีการปนเปื้อนที่น้อยลงให้ถึงน้อยที่สุด ซึ่งสามารถทำได้โดย การลอยหนึ่งครอบครัว หนึ่งกระทง หนึ่งสำนักงาน หนึ่งกระทง หนึ่งคู่รักหนึ่งกระทง หากจะลอยกระทงเป็นของตัวเองควรเน้นที่วิธีการเก็บกระทง หรือง่ายต่อการเก็บ เช่น มีการผูกเชือก จึงแสดงถึงการรักษาสายน้ำอย่างแท้จริง

การลอยกระทงในปีนี้ คนไทยทุกคนควรให้ความใส่ใจการรักษาลำน้ำให้สะอาดด้วยการมีจิตสำนึกในการช่วยกัน โดยการทำได้ดังนี้

• ใช้กระทงที่ทำมาจากวัสดุธรรมชาติ ซึ่งเป็นวัสดุที่สามารถย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ โดยส่วนหนึ่ง สามารถนำกลับมาใช้เป็น ปุ๋ยหมัก หรือน้ำหมักเพื่อใช้ในการบำรุงพืชได้อีกด้วย
• ไม่ใช้วัสดุที่ย่อยสลายยาก หรือใช้สี หรือสารละลายที่ไม่ย่อยสลาย หรือเป็นพิษต่อสิ่งแวดล้อม 
• เน้นการลอยกระทงสามัคคีเพื่อเป็นการลดขยะ การลอยกระทงแบบสามัคคี สามารถทำได้โดย การลอยกระทงร่วมกัน การอธิฐานด้วยกระทงใบเดียวกัน ซึ่งเป็นการลดปริมาณขยะที่จะเกิดจากการลอยกระทงของเราได้อย่างมาก
• การไม่เล่นรื่นเริงที่เกินเหตุ เช่น การเล่น ประทัด พรุ เช่น ปลาดุก ปลาช่อน จะเป็นส่วนที่ทำให้เกิดการปนเปื้อนในแหล่งน้ำ
• การไม่จัดให้มีการลอยกระทงที่แออัดจนเกินไป ซึ่งประเด็นดังกล่าวจะเป็นทำให้เกิดการมีผลเสียมากกว่าผลดี กล่าวคือกว่าจะเดินทางมายังสถานที่สามารถลอยกระทงได้ต้องเดินทางฝ่าการจราจรที่ติดขัด มีการใช้น้ำมันเชื้อเพลิงในการเดินทางมาก เป็นสาเหตุหนึ่งที่เพิ่มภาระการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์สู่ชั้นบรรยากาศอีกด้วย
• ลดการดื่มของมึนเมา หรือการสูบบุหรี่ ในช่วงเทศกาลลอยกระทง เพราะนอกจากจะไม่ปลอดภัยในการเดินทาง การสร้างความรำคาญให้กลับผู้อยู่ใกล้เคียง ยังเป็นการเพิ่มภาระให้กับสายน้ำ เช่นการสูบบุหรี่แล้วทิ้งก้นบุหรี่ลงสู่แหล่งน้ำ เป็นการเพิ่มขยะให้แก่แหล่งน้ำด้วย
• สถานประกอบการต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น โรงแรม ที่พัก หรือร้านอาหารต่าง ๆ ควรให้ความร่วมมือในการจัดสถานที่ จำหน่าย หรือจัดพื้นที่ให้มีการลอยกระทงให้มีความเป็นระเบียบเรียบร้อย เพื่อลดการเกิดปัญหาด้านการจราจรทางน้ำ หรือสร้างภาพลักษณ์ที่ไม่สวยงามให้กับสายน้ำหรือลำน้ำ
• การช่วยกันรักษาความสะอาดหลังจากลอยกระทงเรียบร้อยแล้ว

การลอยกระทงในปีนี้คนไทยทุกคน จะร่วมการสืบทอดวัฒนธรรมที่เป็นแก่นแท้ในการเคารพและระลึกถึงคุณค่าของการลอยกระทงอย่างแท้จริง จึงขอเชิญชวนให้ประชาชนที่มีความประสงค์ในการลอยกระทงให้ช่วยกันอย่าทิ้งก้นบุหรี่ กระดาษหรือพลาสติกห่อลูกอม หรือบรรจุภัณฑ์อื่นๆ ลงสู่แหล่งน้ำ ในส่วนของผู้ประกอบการก็สามารถช่วยกันส่งเสริมให้เกิดการลอยกระทงที่เป็นมิตรต่อลำน้ำที่เป็นปัจจัยในการดำรงชีวิตของเราได้เช่นกัน คือ ช่วยกันจัดให้มีสถานที่ทิ้งเศษขยะหรือวัตถุเหลือใช้ต่าง ๆ รองรับเพื่อไม่ให้เกิดการทิ้งเศษสิ่งต่าง ๆ ที่ผู้มาร่วมลอยกระทงไม่ต้องการและป้องกันการทิ้งลงสู่แม่น้ำลำคลองเพื่อเป็นการรักษาและอนุรักษ์ลำน้ำของเราให้มีดำรงให้เราได้สืบทอดประเพณี “ลอยกระทง” สืบต่อไปในอนาคต

อ้างอิงรูปภาพจาก : https://pixabay.com